พิธีกรรมชาวบาหลี : Funeral Ubud, Bali

เอาโพสต์นี้มาฝากเพื่อจะได้ไม่เบื่อกันไปซะก่อน เป็นพิธีกรรมที่เปรี้ยวเองไม่เคยเห็นมาก่อน คนบาหลีให้ความสำคัญกับชีวิตเป็นอย่างมาก ทุกช่วงชีวิต ตั้งแต่เกิดจนตาย การเกิดคือการเริ่มต้นชีวิต ส่วนการตาย หรือ การเสียชีวิต คือการเริ่มต้นในชาติภพใหม่ คนบาหลีเชื่อเรื่องการกลับชาติมาเกิดใหม่คะ เปรี้ยวว่าจะคล้ายๆกับคนไทย ซึ่งก็ยังมีความเชื่อแบบนี้หลงเหลืออยู่บ้าง วันนี้เปรี้ยวเลยเอาพิธีนี้มาฝาก เป็น งานศพ ของชาวบาหลีคะ เปรี้ยวขออนุญาติเจ้าของงานเรียบร้อยผ่านอากุง เพื่อนชาวบาหลี ซึ่งจริงๆแล้วนักท่องเที่ยวก็เข้ามาดูพิธีกันเยอะเหมือนกันคะ แต่เพื่อมารยาทก็ขอเจ้าของงานซะหน่อย งานเริ่มมาหลายวันแล้ว แต่ทำเป็นการภายใน ส่วนวันนี้เป็นวันสุดท้าย งานเริ่มประมาณ 10 โมงเช้า

ภาพนี้เป็นนักบวชคะ กำลังจะเริ่มพิธีเคลื่อนย้ายศพ เพื่อไปไว้ที่ลานพิธี ผู้ตายเป็นผู้ชายคะ และเค้าเสียชีวิตได้ 3 ปีแล้ว แต่ญาติไม่พร้อมเรื่องการเงิน จึงฝังร่างเอาไว้ก่อน เมื่อพร้อมก็ขุดศพขึ้นมาทำพิธีเผาไปก่อนหน้านี้แล้วประมาณ 3 วัน ส่วนวันนี้เป็นเหมือนวันทำบุญให้คะ แต่การฝังร่างไว้

อากุงบอกว่า " ประมาณ 3-5 ปี แต่ถ้าครอบครัวไหนพร้อมจะทำในคราวเดียวเลยก็ได้ คือเก็บศพไว้ 3-5 วันและเผาไปพร้อมกับวัวกระทิงเลยก็ได้ "

แต่ทุกอย่างนักบวชต้องเป็นผู้กำหนดฤกษ์ยามทั้งหมด ถ้าฤกษ์ไม่ดีก็ทำไม่ได้คะ

วัวกระทิงสีดำตัวนี้ ตอนแรกเปรี้ยวก็สงสัยว่าเป็นอะไร ภายหลังจึงทราบว่าเป็นโลงศพ แต่ละคนที่เสียชีวิตญาติต้องเผาสัตว์มงคลให้ แต่ละคนอาจเผาแตกต่างกันไป อากุงบอกว่า ปีที่แล้วเผาสิงห์ ปีนี้เผาวัวกระทิง วัวกระทิงนี้ไม่ใช่ถูกนะคะ ทราบราคามาราคาตัวละ 5 ล้านรูปี ( 15000 บ. ) ครอบครัวนี้เผาทั้งหมด 6 ตัว กับปราสาทอีก 1 หลังคะ แต่จำนวนนี้ เปรี้ยวก็ไม่แน่ใจว่าทำไมถึงเยอะจัง เพราะทราบมาว่าบางครอบครัวที่เค้าทำพิธีวันนี้ เค้าเผาแค่ตัวเดียวก็มีคะ

ในงานจะไม่เห็นคนร้องให้เลย ยิ้มแย้มกันทุกคน เสื้อผ้าใช้ได้ทุกสีคะ หนุ่มน้อยคนนี้ใส่ชุดเต็มยศเลย เปรี้ยวเลยถ่ายรูปมาคะ คุณแม่น้องเค้าน่ารักมากเลย ชวนเราคุยใหญ่

อากุงบอกว่า " หมวก เรียกว่า อุดัง, โสร่งมี 2 ชั้น ชั้นในเรียกว่า คัมมอน, ชั้นนอกเรียกว่า ซาปุต, ผ้าคาดเอวเรียกว่า อันตัง " อันนี้เป็นเครื่องแต่งกายของผู้ชายเท่านั้นคะ

เมื่อเสร็จพิธีที่บ้านแล้ว ก็ตั้งขบวนเดินทางไปที่วัด ทุกคนมาช่วยงานกันแบบสมัครใจคะ เปรี้ยวสังเกตดูก่อนเคลื่อนขบวน เค้าจะให้เด็กผู้ชายขึ้นขี่หลังวัวกระทิง แล้วผู้ชายกลุ่มใหญ่ก็มาช่วยกันยกและโยนวัวแรงๆ ประมาณ2-3 ครั้ง เด็กผู้ชายที่นั่งด้านบนเกาะวัวแน่นมาก เพื่อไม่ให้ตกลงมา จากนั้นก็เคลื่อนขบวน พี่ๆ เค้ากล้ามใหญ่กันทุกคน ช่วยยกวัวกันอย่างกระฉับกระเฉง

กลุ่มนักดนตรีเล่นดนตรี พร้อมโห่ร้อง เพลงนี้คึกคักมาก ไม่มีเศร้าคะ

มาถึงยังที่ประกอบพิธี วัวทุกตัวก็นำมารวมกัน ที่ลานประกอบพิธีไม่ได้มีครอบครัวเดียวนะคะ คราวนี้ทำกันหลายครอบครัวรวมกัน แต่ละคนก็ทำงานของตัวเอง เสร็จก็รอครอบครัวอื่นๆ คนงี้เต็มลานเลยคะ


เค้าเปิดหลังวัวออก ญาติก็เดินรอบวัวที่จะเผา จากนั้นก็นำสิ่งของที่เตรียมไว้ ใส่หลังวัว เช่น อาหาร หมู เป็ด ไก่ สิ่งของที่จำเป็น ดอกไม้ ส่วนเสื้อผ้าแค่เอามาเป็นพิธี ไม่ได้เผาไปด้วย เปรี้ยวยืนรอจนกระทั่งบ่ายแก่ๆ ผู้คนหลั่งไหลมาเรื่อยๆ วัวเริ่มเยอะขึ้น หิวข้าวมากเปรี้ยวเลยไปหาข้าวทานก่อน หลังจากนั้นก็กลับมานั่งรอต่อ

สุดท้ายก็เหลือแค่ลานว่างๆ แบบนี้แหละคะ เท่าที่มองดูเหตุการณ์ทั้งหมดก็ทำให้รู้ว่าเรามีเงิน สิ่งของ มากมาย สุดท้ายก็เอาไปไม่ได้จริงๆ อากุงบอกว่า "คนในครอบครัว หรือ ผู้ที่ต้องการอยู่ช่วย ก็จะรอเก็บเถ้าถ่านไปลอยอังคารที่แม่น้ำ จนกว่างานจะเสร็จสิ้นทั้งหมดก็ค่ำ"

ตอนที่ถ่ายรูปนี้ เวลา 4 โมงเย็น ชาวบ้านเค้าก็ช่วยกันเอาอาหารที่จะทำบุญมารวมกัน เยอะมากคะ แต่อันนี้เปรี้ยวไม่แน่ใจว่าเค้าจะเอาไปทำอะไร จากตรงนี้เปรี้ยวก็เดินกลับที่พักคะ เสร็จสิ้นภารกิจ มารอดูตั้งแต่เช้าจนกระทั่งเย็นเลยคะ จบแล้วคะ ข้อมูลทั้งหมดนี้ เปรี้ยวต้องขอบคุณอากุง เพื่อนชาวบาหลีที่บอกมา หากข้อมูลตกหล่นไปก็ต้องขออภัยด้วยนะคะ คราวหน้าถ้ามีโอกาสไปอีก จะไปมาข้อมูลมาเพิ่มนะคะ